Jovan Dučić – BIOGRAFIJA
U literaturi o Jovanu Dučiću do sada se pominjalo nekoliko godina koje su smatrane godinama njegovog rođenja i to najčešće 1871, 1872. i 1874. U Dučićevoj ostavštini sačuvano je „Uvjerenje”, s potpisom paroha trebinjskog, u kojem se tvrdi da je pesnik rođen u „Podglivlju kod Trebinja dana 15. februara 1874. godine.”
Što se tiče mesta pesnikovog rođenja, neosporno je reč o Trebinju, tačnije o predgrađu koje se naziva Hrupjeli ili o nešto udaljenijem selu koje se naziva Podglivlje. Jovan je rođen u braku Joke, rođ. Sušić, i Andrije Dučića, a imao je i stariju sestru Milevu.
Pesnikov otac, Andrija Dučić, iz Podglivlja, bio je trgovac u Trebinju, učesnik Hercegovačkog ustanka, u kom je i ranjen, a kao i sin mnogo godina kasnije, umreće od upale pluća 1878. godine. Mladi Dučić u Trebinju završava osnovnu školu, zatim školovanje nastavlja u Sarajevu, gde je i završio prvu godinu Učiteljske škole. Naredne dve godine se nalazi u Somboru na školovanju i 1893. godine položiće „javni ispit o učiteljskoj sposobnosti.”
Sa diplomom učitelja u srpskim osnovnim školama, Dučić dobija učiteljsko mesto u Bijeljini, ali ga je ubrzo izgubio. Ne samo kod srpske čitalačke publike, već i kod austrijskih vlasti, Dučić je prepoznat kao pesnik i mladi nacionalni radnik. Prilikom pretresa, policija je među njegovim rukopisima našla pesme „Oj Bosno” i „Otadžbina”, zbog kojih je optužen za „smetanje javnog mira i reda.” Zatim je postao učitelj u Mostaru, a već sledeće, 1895. godine, osniva časopis za zabavu, pouku i književnost „Zora”, gde postaje i glavni urednik.
Potreba za proširivanjem vidika Dučića vodi u Ženevu. Na Filozofsko-sociološkom fakultetu upisuje studije književnosti i filozofije. Tokom studija u Ženevi objavljuje svoj prvi književni esej, prvu pesmu u prozi „Mala princeza” („Srpski književni glasnik”, 1903), kao i najvažniji književni program čitave srpske moderne, „Spomenik Vojislavu” („Delo”, 1902). Januara 1907. došao je u Beograd i postao „neukazni činovnik” sa posebnim zadacima u vezi sa BiH.
Povodom najave austrougarske aneksije BiH, srpska vlada šalje ga u Rim da obavlja propagandne poslove protiv austrougarske politike. Tamo je objavio brošuru „Aneksija Bosne i Hercegovine i srpsko pitanje.” U Srpskoj književnoj zadruzi objavio je zbirku „Pesme” (1908) i kod „S. B. Cvijanovića” „Pesme” (1911), za koju je dobio nagradu Akademije nauka. Zatim kreće Dučićeva intenzivna diplomatska karijera. Prvo se nalazi u diplomatskoj misiji u Atini, zatim u Kairu, u Rimu, u Bukureštu, Budimpešti i Madridu.
Španiju je konačno napustio 2. jula 1941. godine i otišao u Lisabon, odakle je hidroavionom otputovao u Njujork, potom se smestio kod Mihajla Dučića u gradiću Geri, u državi Indijani. Uporedo sa diplomatskom karijerom, Dučić se bavio književnim radom. Pored poezije, po kojoj je najpoznatiji, Dučić je pisao i putopise, eseje i objavio je istoriografsku studiju o Savi Vladislaviću, „Srbinu diplomati na dvoru Petra Velikog i Katarine I.”
Od španske groznice razboleo se 1. aprila 1943. i ubrzo dobio zapaljenje pluća od kojeg i umire. Pesnikovi posmrtni ostaci preneti su 13. septembra 1946. u Libertvil, gde je sahranjen u porti manastira Svetog Save.
Prenos pesnikovih zemnih ostataka iz SAD realizovan je tek septembra 1999. godine. Na brdu Crkvina, u Trebinju, po ugledu na Gračanicu, sagrađena je crkva Blagoveštenje, u kojoj se danas nalazi Dučićevo grobno mesto.
Nagrada „Jovan Dučić“ je ustanovljena kao nagrada za pesništvo. Dodeljuje se svake godine tokom manifestacije „Dučićeve večeri“ u Trebinju.
Srpska akademija nauka i umetnosti je 2021. godinu posvetila Jovanu Dučiću. U okviru toga je u Galeriji SANU održana dvomesečna izložba posvećena Jovnu Dučiću.
Nagrade
Odlikovanja Jovana Dučića u Muzeju Hercegovine u Trebinju
Orden Svetog Save
Orden jugoslovenske krune
Orden Spasitelja, Grčka
Orden italijanske krune, Kraljevina Italija
Orden Nila, Egipat
Orden Hristovog reda, I stepen, Portugal
Orden rumunske zvezde, Rumunija
Orden belog lava, Čehoslovačka
Orden za zasluge Kraljevina Mađarske
Član književnog društva Parnasos, Grčka
Počasni član društva engleskih književnika u Londonu
Dela
Pjesme, knjiga prva, izdanje uredništva Zore u Mostaru, 1901.
Pesme, Srpska književna zadruga, Kolo XVII, knj. 113. Beograd, 1908.
Pesme u prozi, Plave legende, pisano u Ženevi 1905. Beograd, 1908.
Pesme (štampa „Davidović“), Beograd, 1908.
Pesme, izdanje S. B. Cvijanovića, Beograd, 1911.
Sabrana dela, Knj. I-V. Biblioteka savremenih jugoslovenskih pisaca, Beograd, Izdavačko preduzeće „Narodna prosveta“ (1929—1930).
Knj. I Pesme sunca (1929)
Knj. II Pesme ljubavi i smrti (1929)
Knj. III Carski soneti (1930)
Knj. IV Plave legende (1930)
Knj. V Gradovi i himere (1930)
Knj. VI Blago cara Radovana: knjiga o sudbini, Beograd, izdanje piščevo, 1932. (tj. okt. 1931[21])
Gradovi i himere, (Putnička pisma), Srpska književna zadruga, Kolo XLII, Knj. 294. Beograd, 1940.
Federalizam ili centralizam: Istina o “spornom pitanju“ u bivšoj Jugoslaviji, Centralni odbor Srpske narodne odbrane u Americi, Čikago, 1942.
Jugoslovenska ideologija: istina o “jugoslavizmu“, Centralni odbor Srpske narodne odbrane u Americi, Čikago, 1942.
Lirika, izdanje piščevo, Pitsburg, 1943.
Sabrana dela, Knj. X Jedan Srbin diplomat na dvoru Petra Velikog i Katarine I – Grof Sava Vladislavić – Raguzinski, Pitsburg, 1943.
Sabrana dela, Knj. VII-IX (Odabrane strane). Rukopise odabrali J. Đonović i P. Bubreško. Izdanje Srpske narodne odbrane u Americi, Čikago, 1951.
Sabrana dela, (uredili Meša Selimović i Živorad Stojković), Svjetlost, Sarajevo, 1969.
Sabrana dela, (uredili Meša Selimović i Živorad Stojković. Pregledao i dopunio Živorad Stojković), BIGZ, Svjetlost, Prosveta, Beograd-Sarajevo, 1989.
Pročitajte više:
JOVAN DUČIĆ (1874 — 1943) – ANTOLOGIJA najlepših pesama i citata
POEZIJA – Antologija najlepših pesama naše i svetske književnosti
PESME ZA DECU – Antologija poezije za decu – Tekstovi pesama, Recitacije, Knjige, Otpevane pesme, Video…
Najlepše bajke i priče za decu – Dečja riznica
BASNE – Antologija najlepših basni
DEČJA RIZNICA ~ Antologija najlepših pesama, bajki, crtanih filmova, priča, knjiga za decu…
ANTOLOGIJA – RIZNICA KULTURNOG BLAGA
Foto kolaži: ANTOLOGIJA – www.antologija.in.rs
Preuzimanje delova tekstova, tekstova u celini, fotografija i ostalog sadržaja na sajtu je dozvoljeno bez ikakve naknade, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu ili fotografiji na www.antologija.in.rs. Ispoštujte naš trud, nije teško biti fin. 🙂
